Aslında değişik zamanlarda ve de geçmiş – yakın tarihlerde, dünyada değişik salgın hastalıklar görüldü. Yine çok sayıda insan etkilendi ve de hayatını kayıp etti. Ancak bu salgınların hiçbiri, dünya genelini ve aynı anda etkilemedi. Bir diğer ifadeyle Koronavirüs  salgını öncesi salgınlar, daha çok bir ülke ya da bölge ya da kıta da görülüyordu. Etkisini gösteriyor ve sonra kontrol altına alınmasıyla da salgın dönemi sona eriyordu.

 

Aralık ayında Çin virüsü duyurdu ve 2-3 ay gibi kısa bir sürede dünyanın tamamı koronavirüs etkisi altına girdi. Ve dünya, milyonlarca insanın etkilenmesini – ölümünü yaşadı. Henüz de kontrol altına alınamayan Koronavirüs salgınının nerede duracağı net tahmin edilemiyor. Bu işin sağlık boyutu.

 

 

Koronavirüsü diğer virüslerden ayıran bir diğer etken ise, aynı anda bütün dünya ekonomilerini vurması oldu (Geri kalmış, gelişen bütün ülkeler dahil). Dev işletmeler üretimlerini aynı anda durdurdu, dünyanın değişik ülkelerinde. Tüketim, ‘sağlık – gıda’ harcamaları hariç durdu. Milyonlarca işletme kapandı ya da üretimini durdurdu. Milyonlarca insan işsiz kaldı ya da aylık düzenli gelirini kayıp etti. Korona, dünyayı bu derece olumsuz hem ekonomik ve hem de sağlık açısından sarstı ve sarsmaya devam ediyor.

 

 

Evet; dünyanın bu kadar ve ilk kez bu boyutta etkileyen salgın, çok büyük maddi – manevi kayıplara neden oldu. Koronavirüsün ilk ortaya çıktığı ülke olan Çin, ‘virüsün tespit edildiği an başta Dünya Sağlık Örgütü olmak üzere gerekli bilgilendirmelerin yapıldığını, ülke içinde gerekli tedbirlerin hızla alındığını ve salgının yayılması ve etkileriyle ilgili bütün bilgileri zamanında ve gerçekçi bir şekilde dünya ile paylaştığını’ açıkladı. Bu açıklamalara rağmen, Çin’in biyolojik saldırıya uğradığı ya da Çin’in dünyanın diğer ülkelerine biyolojik saldırı yaptığı iddiaları ortaya atıldı. Ancak Dünya Sağlık Örgütü, biyolojik saldırı iddialarıyla ilgili herhangi bir somut belge ve bilginin olmadığını açıkladı. Örgüt, virüs kaynağının Çin’de hayvan kaynaklı olduğunu dikkat çekti.

 

Ancak tam bu süreçte en sert ve net eleştirileri, ABD Başkanı Trump yaptı. Başkan Trump, bu konuda Çin’i suçlayıcı açıklamalar yaptı. Ve bunun bir faturası olacağını net bir dille duyurdu. Tabi, koronavirüs salgını olumsuz etkileri hala devam ediyor.

Dünyanın tamama yakını eve kapanmış ya da günlük yaşamı kısıtlamış durumda. Bir an önce salgından kurtulmanın mücadelesini yapıyor. Ki, eninde sonunda salgın sona erecek ve gecikmeli de olsa dünyada hayat normale dönecek. İşte tam bu noktada, yani hayatın normale dönmesiyle ülkeler maddi – manevi kayıplarına bakacaklar. Bir muhasebesi, durum değerlendirmesi yapacaklar. Ve virüsün kaynağı sorgulanacak. Virüsün yayılımını önlemek için zamanında ve yeterli tedbirler alındı mı?

Sorununun cevabını arayacaklar. İşte, bu süreçte bütün gözler Çin’e çevrilecek. Çin’den sağlam bilgi – belge – delil istenecek. Çok net yazılabilir; eğer Çin dünyaya koronavirüs konusunda yeterli ve inandırıcı bilgi – belge sunamazsa, işte o zaman bu salgının maddi – manevi faturasını veya bedelini dünyaya ödemek zorunda kalacak.
 

Bu bir ihtimal ama, bütün dünyanın taraf olacağı (muhtemel) böyle bir konuda, Çin'in tek başına yapabilecekleri çok sınırlı olsa gerek. Son derece karmaşık ve faturası olan - olacak bir konu..

Şimdilik; Çin'e inanmaktan başka çare gözükmüyor.